Capital controls – Οι αλλαγές: Όλα όσα πρέπει να ξέρετε σε πέντε ερωτήσεις – απαντήσεις

Σε νέα χαλάρωση στα capital controls προχωρά η κυβέρνηση. Αυτό σημαίνει ότι από την πρώτη του Δεκεμβρίου έρχονται αλλαγές που μας αφορούν όλους.

Η Ένωση Ελληνικών Τραπεζών προχώρησε σε απαντήσεις σχετικά με τις αλλαγές που φέρνει, από την 1η Δεκεμβρίου η νέα απόφαση και οι οποίες μεταξύ άλλων, δίνουν τη δυνατότητα για άνοιγμα λογαριασμών, προσθήκη συνδικαιούχων και η ενεργοποίηση αδρανών λογαριασμών και ανάληψη του συνόλου του ποσού που...
επαναπατριστεί από το εξωτερικό στις ελληνικής τράπεζες.

Μπορώ να ανοίξω νέο λογαριασμό;

ΝΑΙ, επιτρέπεται το άνοιγμα λογαριασμού, όψεως ή καταθετικού, από φυσικό πρόσωπο μέσω της δημιουργίας νέου κωδικού πελάτη (Customer ID) σε πιστωτικό ίδρυμα, υπό την προϋπόθεση ότι (α) δεν υφίσταται διαθέσιμος λογαριασμός σε άλλο πιστωτικό ίδρυμα του οποίου είναι δικαιούχος, και (β) κατόπιν υποβολής από τον αιτούντα υπεύθυνης δήλωσης με το ανωτέρω περιεχόμενο.

Επίσης, επιτρέπεται σε εταιρείες που έχουν τη μορφή νομικού προσώπου και τηρούν απλογραφικό ή διπλογραφικό λογιστικό σύστημα το άνοιγμα λογαριασμού, όψεως ή καταθετικού, σε πιστωτικό ίδρυμα μέσω της δημιουργίας νέου κωδικού πελάτη (Customer ID), ανεξαρτήτως της ύπαρξης άλλου διαθέσιμου λογαριασμού του οποίου είναι δικαιούχοι.

Δημιουργία νέου κωδικού πελάτη

Επιπλέον, επιτρέπεται το άνοιγμα λογαριασμού μέσω της δημιουργίας νέου κωδικού πελάτη (Customer ID) αποκλειστικά για τις ακόλουθες συναλλαγές, η αναγκαιότητα των οποίων πρέπει να τεκμηριώνεται εγγράφως από τον αρμόδιο φορέα και με την προϋπόθεση υποβολής υπεύθυνης δήλωσης από τον αιτούντα ότι δεν υφίσταται άλλος διαθέσιμος λογαριασμός μέσω του οποίου αυτές μπορούν να διενεργηθούν:

-η πληρωμή μισθοδοσίας προσωπικού, συμπεριλαμβανομένης της έκδοσης και εξαργύρωσης εργοσήμου,
-η πληρωμή υποχρεώσεων του καταθέτη προς την ίδια τράπεζα, που προκύπτουν από συμβάσεις που είχαν καταρτισθεί προ της 28ης Ιουνίου 2015,
-η καταβολή νέων συντάξεων και νέων προνοιακών επιδομάτων,
-η εκκαθάριση συναλλαγών καρτών από νέες συμβάσεις αποδοχής (acquiring), ακόμη και σε περίπτωση ύπαρξης τραπεζικού λογαριασμού σε άλλο πιστωτικό ίδρυμα, εφόσον ο λογαριασμός θα τροφοδοτείται αποκλειστικά με το προϊόν εκκαθάρισης των συναλλαγών με κάρτες. Οι αναλήψεις και μεταφορές ποσών υπόκεινται στους ίδιους περιορισμούς που ισχύουν και για τους λοιπούς λογαριασμούς,
-η εξυπηρέτηση νομικών προσώπων, όπως και ατομικών επιχειρήσεων και ελεύθερων επαγγελματιών, που δεν διαθέτουν λογαριασμό εξυπηρέτησης της δραστηριότητάς τους σε κανένα πιστωτικό ίδρυμα που λειτουργεί στην Ελλάδα, συμπεριλαμβανομένων των επαγγελματιών αγροτών υπό την έννοια του ν. 3874/2010,
-η εξυπηρέτηση νεοφυών εταιρειών (startups) που συμμετέχουν σε προγράμματα στήριξης της νέας επιχειρηματικότητας,
-η κατάθεση μετρητών ως εξασφάλιση (cash collateral) εγγυητικής επιστολής, ενέγγυας πίστωσης ή δανείου στην ίδια τράπεζα,
-το άνοιγμα λογαριασμού υπέρ τρίτου με σκοπό είτε τη συμμόρφωση προς επιταγή για εκτέλεση χρηματικής απαίτησης, βάσει διαταγής πληρωμής, δικαστικής απόφασης ή άλλου εκτελεστού τίτλου είτε την εξόφληση απαίτησης, για την οποία έχει επιβληθεί κατάσχεση εις χείρας τρίτου, υπέρ του δικαιούχου της απαίτησης, εκτός εάν αυτός έχει δηλώσει καταθετικό λογαριασμό με οποιαδήποτε διαδικαστική πράξη,
-η πίστωση ποσών από την αλλοδαπή σε ευρώ ή ξένο νόμισμα, ύψους τουλάχιστον δέκα χιλιάδων (10.000) ευρώ ή του ισόποσου σε ξένο νόμισμα,
-η μεταφορά του λογαριασμού διαχείρισης μισθοδοσίας ενός εργοδότη από μια τράπεζα σε άλλη, στην οποία αυτός ήδη τηρεί λογαριασμό, και το, συνεπεία της μεταφοράς αυτής, άνοιγμα λογαριασμών μισθοδοσίας των εργαζόμενων στην τελευταία τράπεζα.

Επίσης, επιτρέπεται από εργαζόμενο το άνοιγμα λογαριασμού μισθοδοσίας σε άλλο πιστωτικό ίδρυμα, εκτός αυτού στο οποίο ήδη τηρεί λογαριασμό, εφόσον ο νέος εργοδότης του καταβάλλει τη μισθοδοσία σε διαφορετικό πιστωτικό ίδρυμα από αυτό στο οποίο τηρεί λογαριασμό ο εργαζόμενος.

Οι εργαζόμενοι στις περιπτώσεις αυτές θα έχουν δικαίωμα ανάληψης μετρητών από τη μια από τις δυο τράπεζες, εκτός εάν κωδικοί πελάτη (Customer ID) προϋπήρχαν και στις δυο τράπεζες.

Ο καθορισμός της τράπεζας, από την οποία ο εργαζόμενος θα έχει δικαίωμα ανάληψης μετρητών, βάσει του κωδικού πελάτη (Customer ID), γίνεται με υπεύθυνη δήλωσή του, η οποία κατατίθεται και στις δύο τράπεζες.

Το άνοιγμα λογαριασμού όψεως ή καταθέσεως με δικαιούχο οπλίτη που καλείται να υπηρετήσει τη στρατιωτική του θητεία μετά την έναρξη ισχύος της παρούσας Πράξης, εφόσον δεν υφίσταται άλλος διαθέσιμος λογαριασμός στο όνομά του.  

Για το άνοιγμα του λογαριασμού, εκτός των άλλων δικαιολογητικών που προβλέπονται στην κείμενη νομοθεσία, προσκομίζεται το σχετικό έγγραφο της Στρατολογίας από το οποίο προκύπτει ότι ο δικαιούχος καλείται να υπηρετήσει τη στρατιωτική του θητεία, το άνοιγμα τραπεζικού λογαριασμού όψεως, για το σκοπό της διενέργειας εράνων, στο όνομα και υπέρ συγκεκριμένων φυσικών προσώπων που πάσχουν από ανίατες ασθένειες ή για τη διενέργεια εράνων γενικού φιλανθρωπικού σκοπού ή εκτέλεσης έργου κοινής ωφελείας.

Για το άνοιγμα των λογαριασμών αυτών προσκομίζεται, κατά περίπτωση, η σχετική απόφαση του Υπουργού Υγείας ή του Υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης,
το άνοιγμα λογαριασμού ειδικού σκοπού χωρίς δικαίωμα ανάληψης από φυσικό πρόσωπο για την εξυπηρέτηση ρυθμίσεων οφειλών σε φορείς κοινωνικής ασφάλισης και στο Ελληνικό Δημόσιο, το άνοιγμα λογαριασμού από φορείς κοινωνικής ασφάλισης αποκλειστικά για την είσπραξη ασφαλιστικών εισφορών και λοιπών οφειλών, το άνοιγμα λογαριασμού όψεως ή καταθέσεως ή η προσθήκη συνδικαιούχου σε υφιστάμενο λογαριασμό, σε πρόσωπα που φέρουν την ιδιότητα του φοιτητή ή σπουδαστή, εφόσον ο τόπος σπουδών είναι διαφορετικός από τον μέχρι τώρα τόπο μόνιμης κατοικίας τους, υπό την προϋπόθεση ότι δεν υφίσταται άλλος διαθέσιμος λογαριασμός στο όνομά τους με την ιδιότητα του δικαιούχου ή συνδικαιούχου.

Για την πιστοποίηση της φοιτητικής και σπουδαστικής ιδιότητας, απαιτείται βεβαίωση εγγραφής στο τρέχον εξάμηνο από Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πανεπιστημιακής ή Τεχνολογικής Εκπαίδευσης, Κολλέγιο, Κέντρο Ελευθέρων Σπουδών, Κέντρο Μεταλυκειακής Εκπαίδευσης ή σχολή επαγγελματικής κατάρτισης ή μαθητείας.
 
Ομοίως, επιτρέπεται το άνοιγμα λογαριασμού όψεως ή καταθέσεως σε φοιτητές ή σπουδαστές που, κατά το τρέχον ακαδημαϊκό έτος, συμμετέχουν σε προγράμματα ανταλλαγής φοιτητών−σπουδαστών ERASMUS και η ύπαρξη λογαριασμού αποτελεί προϋπόθεση για την καταβολή της προβλεπόμενης αποζημίωσης, εφόσον δεν υπάρχει άλλος διαθέσιμος λογαριασμός του οποίου είναι δικαιούχοι ή συνδικαιούχοι.

Για την πιστοποίηση της συμμετοχής των προαναφερόμενων φοιτητών ή σπουδαστών στα εν λόγω προγράμματα απαιτείται η σχετική βεβαίωση της σχολής φοίτησης, το άνοιγμα αποκλειστικά και μόνον ενός λογαριασμού, χωρίς δικαίωμα ανάληψης μετρητών, για την εξυπηρέτηση δανείου που έχει ληφθεί πριν ή μετά τη λήξη της τραπεζικής αργίας από την τράπεζα στην οποία ανοίγεται ο λογαριασμός, ακόμη και σε περίπτωση ύπαρξης τραπεζικού λογαριασμού σε άλλη τράπεζα,
το άνοιγμα πάσης φύσεως λογαριασμών υπέρ Ε.Λ.Ε.ΓΕ.Π/ Ο.Π.Ε.Κ.Ε.Π.Ε. για την κατάθεση εμβασμάτων από την Ευρωπαϊκή Ένωση και επιχορηγήσεων από τον Τακτικό Προϋπολογισμό ή το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, η καταβολή παροχών υγείας και επιδοτήσεων από δημόσιους φορείς, υπό την προϋπόθεση ότι ο λογαριασμός θα τροφοδοτείται μόνο από το φορέα που παρείχε την έγγραφη τεκμηρίωση για την αναγκαιότητα ανοίγματος λογαριασμού στη συγκεκριμένη τράπεζα, το άνοιγμα λογαριασμού σε συνταξιούχους που είναι κάτοικοι εξωτερικού, για την καταβολή της σύνταξής τους στην Ελλάδα, το άνοιγμα λογαριασμού από φυσικά πρόσωπα προκειμένου να κατατεθεί σε αυτόν το τίμημα ωρίμανσης από ασφαλιστήριο συμβόλαιο ή αποζημίωση από ασφαλιστική εταιρεία, εφόσον δεν τηρούν ήδη λογαριασμό σε πιστωτικό ίδρυμα, το άνοιγμα ειδικού, χωρίς δικαίωμα ανάληψης, ακατάσχετου επαγγελματικού τραπεζικού λογαριασμού των υπαλλήλων ηλεκτρονικού πλειστηριασμού, σύμφωνα με τις διατάξεις των αποφάσεων που εκδίδονται κατ’ εξουσιοδότηση των  παρ. 13 και 15 του άρθρου 959Α του Κ.Πολ.Δ..

Από τον λογαριασμό αυτόν δεν επιτρέπεται εκτέλεση μεταφοράς κεφαλαίων προς το εξωτερικό, εκτός των περιπτώσεων υποχρέωσης επιστροφής της εγγύησης των υποψηφίων πλειοδοτών σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 11 της αρ. 41756 οικ/26.5.2017 απόφασης του Υπουργού Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (Β΄1884), όπως εκάστοτε ισχύει, εφόσον η εγγύηση προήλθε με μεταφορά κεφαλαίων από το εξωτερικό, και κάθε άλλη περίπτωση, κατόπιν έγκρισης από την Επιτροπή Έγκρισης Τραπεζικών Συναλλαγών.

 Μπορώ να προσθέσω συνδικαιούχο σε υφιστάμενο καταθετικό λογαριασμό μου;

ΝΑΙ, επιτρέπεται η προσθήκη συνδικαιούχου σε λογαριασμό, από φυσικό πρόσωπο μέσω της δημιουργίας νέου κωδικού πελάτη (Customer ID) σε πιστωτικό ίδρυμα, υπό την προϋπόθεση ότι (α) δεν υφίσταται διαθέσιμος λογαριασμός σε άλλο πιστωτικό ίδρυμα του οποίου είναι δικαιούχος, και (β) κατόπιν υποβολής από τον αιτούντα υπεύθυνης δήλωσης με το ανωτέρω περιεχόμενο.

Οι μεταφορές κεφαλαίων στο εξωτερικό επιτρέπονται;

ΟΧΙ, εκτός αν εντάσσονται στις εξαιρέσεις που επεξεργάζονται σε καθημερινή βάση (α) οι Ειδικές Υποεπιτροπές των τραπεζών, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην Απόφαση αριθμ. 6/29.7.2016 (ΦΕΚ Β΄ 2359 και (β) η Επιτροπή Έγκρισης Τραπεζικών Συναλλαγών, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου, όπως ισχύει.

Επίσης επιτρέπονται, χωρίς να απαιτείται έγκριση από τις Ειδικές Υποεπιτροπές των τραπεζών ή την Επιτροπή Έγκρισης Τραπεζικών Συναλλαγών:

Η αποδοχή και εκτέλεση εντολών μεταφοράς κεφαλαίων προς το εξωτερικό από τράπεζες έως του ποσού των χιλίων (1.000) ευρώ ανά κωδικό πελάτη  (Customer ID) και ανά ημερολογιακό μήνα, μέχρι μηνιαίου ορίου σε ευρώ για το σύνολο των τραπεζών που λειτουργούν στην Ελλάδα και αποδέχονται καταθέσεις, το οποίο έχει οριστεί και κατανεμηθεί ανά τράπεζα με την Απόφαση αριθμ. 18/24.5.2017 (ΦΕΚ Β΄ 1940) της  Επιτροπής Έγκρισης Τραπεζικών Συναλλαγών, συναλλαγές νομικών προσώπων ή επιτηδευματιών προς το εξωτερικό στο πλαίσιο των επιχειρηματικών τους δραστηριοτήτων, που δεν υπερβαίνουν τις είκοσι χιλιάδες (20.000) ευρώ η καθεμία, ανά ημέρα, ανά πελάτη, κατόπιν προσκόμισης των σχετικών τιμολογίων και λοιπών παραστατικών και δικαιολογητικών, τα οποία θα συνοδεύονται υποχρεωτικά από υπεύθυνη δήλωση με την οποία τα ανωτέρω πρόσωπα δηλώνουν ότι τα ως άνω προσκομισθέντα έγγραφα είναι γνήσια και δεν έχουν προσκομισθεί σε άλλη τράπεζα.

Οι εν λόγω συναλλαγές θα διεκπεραιώνονται απευθείας από το δίκτυο των καταστημάτων των τραπεζών, με πίστωση του λογαριασμού του αντισυμβαλλομένου και θα υπολογίζονται εντός του εβδομαδιαίου ορίου που ορίζεται από την Επιτροπής Έγκρισης Τραπεζικών Συναλλαγών για κάθε τράπεζα, συναλλαγές φυσικών προσώπων που επιβάλλονται από σοβαρούς λόγους υγείας ή εξαιρετικούς κοινωνικούς λόγους και αφορούν εκτέλεση πληρωμών προς το εξωτερικό ή ανάληψη μετρητών, με την προσκόμιση των απαραίτητων δικαιολογητικών στην τράπεζα, από τα οποία αποδεικνύεται η συνδρομή των σχετικών προϋποθέσεων και με μηνιαίο όριο δύο χιλιάδων (2.000) ευρώ ανά φυσικό πρόσωπο (με μία ή περισσότερες συναλλαγές) στο σύνολο των τραπεζών που λειτουργούν στην Ελλάδα. 
 
Τα προαναφερόμενα αιτήματα θα συνοδεύονται υποχρεωτικά από υπεύθυνη δήλωση με την οποία τα προαναφερόμενα φυσικά πρόσωπα δηλώνουν ότι τα ως άνω προσκομισθέντα έγγραφα είναι γνήσια και δεν έχουν προσκομισθεί σε άλλη τράπεζα.

 Ποσά που πιστώνονται στον τραπεζικό μου λογαριασμό από το εξωτερικό μπορούν να μεταφερθούν εκ νέου στο εξωτερικό;

ΝΑΙ, στο σύνολό τους. Επίσης, επιτρέπεται η πραγματοποίηση ανάληψης μετρητών έως του ποσοστού 100% συνολικά, από χρηματικά ποσά τα οποία, μετά την 1/12/2017, μεταφέρονται από την αλλοδαπή με μεταφορά πίστωσης σε υφιστάμενους λογαριασμούς, που τηρούνται σε πιστωτικό ίδρυμα στην Ελλάδα, με διαδικασία οριζόμενη από την Επιτροπή Έγκρισης Τραπεζικών Συναλλαγών.

Για χρηματικά ποσά τα οποία μεταφέρονται από την αλλοδαπή έως και την 30/11/2017 με μεταφορά πίστωσης, η ανάληψη σε μετρητά μπορεί να γίνεται έως του ποσοστού 50%.

Ειδικά οι ναυτιλιακές εταιρείες που αναφέρονται στους νόμους 27/1975, 959/1979 και στο Ν.δ. 2687/1953, μπορούν να πραγματοποιούν και αναλήψεις μετρητών έως του ποσού των πενήντα χιλιάδων (50.000) ευρώ ημερησίως.

Η σχετική τεκμηρίωση της συναλλαγής εισροής κεφαλαίων από το εξωτερικό και της εκ νέου εκροής αυτών στο εξωτερικό, θα είναι ευθύνη της τράπεζας και πρέπει να είναι πλήρης.

Επιτρέπεται επίσης, η μεταφορά κεφαλαίων εκτός Ελλάδος από ίδρυμα για αγορά χρηματοπιστωτικών μέσων, κατά την έννοια του άρθρου 5 του ν. 3606/2007, όπως ισχύει, του εξωτερικού, εφόσον:
 
ο τραπεζικός λογαριασμός του δικαιούχου, από τον οποίο πραγματοποιείται η μεταφορά, ή
ο λογαριασμός πελατείας που τηρεί ο παρέχων τις επενδυτικές υπηρεσίες σε ίδρυμα από τον οποίο πραγματοποιείται η μεταφορά για λογαριασμό του δικαιούχου, έχει πιστωθεί μετά την έναρξη της τραπεζικής αργίας της 28ης Ιουνίου 2015 με κεφάλαια που προέρχονται από έμβασμα εξωτερικού, περιλαμβανομένων των περιπτώσεων μεταφοράς πιστώσεως λόγω πωλήσεως, εξαγοράς ή εξόφλησης χρηματοπιστωτικών μέσων του εξωτερικού ή εισπράξεως χρηματικών διανομών που σχετίζονται με τα ως άνω χρηματοπιστωτικά μέσα. Στις παραπάνω περιπτώσεις που επιτρέπεται η μεταφορά κεφαλαίων εκτός Ελλάδος, επιτρέπεται η μεταφορά των σχετικών κεφαλαίων και για την απόκτηση μεριδίων ΟΣΕΚΑ του Ν. 4099/2012.

Μπορώ να ενεργοποιήσω αδρανή λογαριασμό;

Ναι, αφού από 14 Νοεμβρίου 2017 έπαψε να ισχύει η αναστολή της προθεσμίας των άρθρων 7 και 8 του ν. 4151/2013 (Α΄ 103).