Πώς γίνεται να ξέρετε αν ένα μικρό παιδί θα έχει μαθησιακές δυσκολίες αργότερα

Ερευνητές από το Ακουστικό Εργαστήριο Νευροεπιστημών του Πανεπιστημίου Northwestern ανέλυσαν τα εγκεφαλικά κύματα παιδιών ηλικίας ακόμη και τριών ετών, για να δουν το πώς ο εγκέφαλος αντιδρά σε ήχους, όπως εκείνος της ομιλίας σε περιβάλλον με θόρυβο.

Θέλοντας να διαπιστώσουν όσο το δυνατόν νωρίτερα ποια παιδιά κινδυνεύουν να εκδηλώσουν αργότερα μαθησιακές δυσκολίες, ερευνητές από το Ακουστικό Εργαστήριο Νευροεπιστημών του Πανεπιστημίου Northwestern ανέλυσαν τα εγκεφαλικά κύματα παιδιών ηλικίας ακόμη και... τριών ετών για να δουν πώς ο εγκέφαλος αντιδρά σε ήχους όπως της ομιλίας σε περιβάλλον με θόρυβο. Όπως εξηγούν στην επιθεώρηση PLOS Biology, ο τρόπος με τον οποίο ο εγκέφαλός τους αναγνωρίζει ήχους εν μέσω θορύβου –και συγκεκριμένα τα σύμφωνα– δείχνει αν θα έχουν προβλήματα ανάγνωσης στο μέλλον. 

 

Ο λόγος που τα σύμφωνα παίζουν τόσο σημαντικό ρόλο είναι απλός: τα φωνήεντα αναγνωρίζονται ευκολότερα επειδή είναι πιο δυνατά και μακρά σε διάρκεια. Η σύνδεση ήχων και νοήματος είναι βασική λειτουργία για την ανάγνωση. Τα παιδιά προσχολικής ηλικίας που μπορούν να ταιριάζουν από νωρίς ήχους με γράμματα, μαθαίνουν να διαβάζουν πιο εύκολα, επισημαίνουν ειδικοί. Και εδώ ρόλο «κλειδί» διαδραματίζει η επεξεργασία των ήχων. Αν ο εγκέφαλος αργεί να ξεχωρίσει το «ντ» από το «μπ», τότε επηρεάζεται η αναγνώριση των λέξεων και η σύνθεση προτάσεων.

 

Ο δε θόρυβος στρεσάρει το σύστημα καθώς ο εγκέφαλος πρέπει να αντιδρά σε κλάσματα χιλιοστοδευτερολέπτου, αγνοώντας άσχετους ήχους και εστιάζοντας σε επιλεγμένους –την ομιλία. «Το να ακούμε υπό θόρυβο είναι αναμφίβολα ένα από τα πιο δύσκολα πράγματα που καλείται να κάνει ο εγκέφαλός μας» λέει η Νina Kraus, επικεφαλής του Auditory Neuroscience Lab του Πανεπιστημίου. Φορώντας σε παιδιά προσχολικής ηλικίας ένα ειδικό κάλυμμα κεφαλής με ηλεκτρόδια για την άμεση καταγραφή της εγκεφαλικής αντίδρασης στον ήχο, οι ερευνητές μέτρησαν την ηλεκτρική δραστηριότητα των νευρικών κυττάρων ενώ τα παιδάκια παρακολουθούσαν βίντεο στο οποίο ο ήχος που άκουγαν από το ένα αυτί είχε περιοδικά «παράσιτα». 

 

Το 30λεπτο τεστ που δημιούργησαν βάσει των σχετικών πειραμάτων προβλέπει την ανάπτυξη της γλωσσικής δεξιότητας τρίχρονων παιδιών και πώς θα τα πάνε αργότερα στο διάβασμα. Η συγκεκριμένη μέθοδος, υποστηρίζουν, μπορεί να αποβεί μια «βιολογική κρυστάλλινη σφαίρα» που θα εντοπίζει από νωρίς τον κίνδυνο μαθησιακών δυσκολιών, επιτρέποντας εξίσου νωρίς την ανάληψη δράσης.