Ανακαλύπτοντας και διαβαίνοντας τις παλιές «στράτες» της Χίου

Θεαματική αύξηση στην Ευρώπη, στην Ελλάδα αλλά και στην Χίο σημειώνει τα τελευταία χρόνια το ποσοστό των ανθρώπων που έχει αποδράσει από τον παθητικό τρόπο ψυχαγωγίας και έχει στραφεί σε ενεργητικές μορφές κάλυψης του ελεύθερου χρόνου ( πεζοπορία - αναρρίχηση - ποδηλασία κ.α. ).  

 

Περπατώντας ανακαλύπτουν όλο και περισσότεροι άνθρωποι τον τόπο που επισκέπτονται.

 Άρθρο του Γιώργου Χαλάτση

Εκπαιδευτικού, Καθηγητή Φυσική Αγωγής

Στην προσπάθειά τους να προσελκύσουν επισκέπτες όλες οι χώρες πλέον επικεντρώνονται στην...
προστασία και προβολή των φυσικών και πολιτιστικών τους μνημείων, που στην πατρίδα μας αφθονούν σε ποσότητα, ποιότητα και ποικιλία.
 

Στην Ελλάδα δυστυχώς ακόμα δεν έχουμε συνειδητοποιήσει αρκετά αυτήν την εξέλιξη και επιμένουμε σε ξεπερασμένα μοντέλα τουριστικής ανάπτυξης ( μαζικός τουρισμός, κρουαζιέρα ) και σε πρόχειρες και αποσπασματικές ενέργειες και δράσεις στον τομέα του εναλλακτικού τουρισμού.

Σαν κραυγή αγωνίας για την αλλοίωση του φυσικού και πολιτιστικού τοπίου του νησιού και περισσότερο σαν ερέθισμα προβληματισμού και σχεδιασμού, παραθέτω κάποιες σκέψεις και ιδέες μου, απόρροια της πολύχρονης ενασχόλησής μου με την πεζοπορία και την περιήγηση σε Χίο και Ευρώπη.

Εδώ στην Χίο έχουμε όλες σχεδόν τις προϋποθέσεις για την προσέλκυση επισκεπτών όλο τον χρόνο. Αφήνοντας σιγά σιγά πίσω την «πεπατημένη» μπορούμε να ανοίξουμε νέους ορίζοντες στον σημαντικό αυτόν τομέα της οικονομίας.

Θα πρέπει βέβαια να προσεγγίσουμε αυτό το θέμα συνολικά και αποφασιστικά και όλες οι δράσεις και οι ενέργειες διαχείρισης του περιβάλλοντος να διέπονται από την ίδια φιλοσοφία και να μην συγκρούονται μεταξύ τους.

Θα πρέπει επίσης να δούμε επιτέλους την προστασία του τοπίου και των υπαίθριων μνημείων σαν μέσο για την ανάπτυξη και όχι σαν εμπόδιο, όπως σκεφτόμαστε και ενεργούμε μέχρι τώρα.

Άλλοι αξιοποιούν τις περιοχές Nature και εμείς συστηματικά τις καταστρέφουμε. Πώς γίνεται να θέλουμε πεζοπορικό τουρισμό, να προσδοκούμε αύξηση επισκεπτών και εσόδων και ταυτόχρονα να καταστρέφουμε παλιούς πετρόχτιστους δρόμους, να τσιμεντώνουμε παλιά καλντερίμια ή να ανοίγουμε αγροτικούς δρόμους πάνω σε αρχαία περάσματα και στράτες ιστορικές και να κάνουμε την φύση σκουπιδότοπο;

Πως γίνεται να λέμε ότι είμαστε τόσο περήφανοι για την παράδοση και την ιστορία μας και να επιτρέπουμε να καταστρέφονται οριστικά μνημεία της φύσης καθώς και μοναδικά αριστουργήματα της πολιτιστικής μας κληρονομιάς;

Μήπως θυσιάζουμε έτσι αβασάνιστα την προοπτική των επερχόμενων γενεών για πρόσκαιρα οφέλη;
Μήπως έτσι χάνονται πόροι, μόνιμες θέσεις εργασίας καθώς και η δυνατότητα δημιουργίας, ενδεχομένως, νέων επαγγελμάτων και υπηρεσιών, που δια της βιώσιμης και αειφόρου ανάπτυξης θα μπορούσαν να συνεισφέρουν σταδιακά και σταθερά στην παραμονή και εργασία νέων ανθρώπων, ειδικά στα απομακρυσμένα χωριά και στην υποβαθμισμένη ύπαιθρο;

Με τον ανταγωνισμό να μεγαλώνει και την σύγκριση με άλλους τόπους να έρχεται αναπόφευκτα, μήπως αποδυναμώνουμε μόνοι μας το πλεονέκτημά μας;

Κι αν αυτή η προοπτική ακούγεται θεωρητική και ουτοπιστική, η εμπειρία άλλων χωρών (Ιταλία, Αυστρία κ.α.) αλλά και άλλων περιοχών της χώρας μας (Κάλυμνος, Κερκίνη, Κύθηρα κ.α.) την επιβεβαιώνει μεγαλόπρεπα.
Μετά από μακροχρόνια έρευνα (που συνεχίζεται ακόμα) για τα παλιά μονοπάτια της Χίου, έχω πειστεί ότι μπορεί η Χίος να καταστεί επίσης (χωρίς μεγάλες δαπάνες)... πεζοπορικός παράδεισος. Η αξιοποίηση των παρακάτω στοιχείων θα προσέδιδε αναμφισβήτητα μια νέα διάσταση και προοπτική στην έννοια «Πεζοπορία στη Χίο»:

☺ Ιδανικό ήπιο κλίμα και διαφορετικό κατά περιοχές γεωγραφικό ανάγλυφο, που καθιστούν το νησί ιδανικό προορισμό για οικογενειακές αλλά και για απαιτητικές πεζοπορικές εμπειρίες, όλο τον χρόνο.

☺ Πλήθος παλιών δρόμων ( μοναδικά από ιστορικής και αρχιτεκτονικής άποψης οδικά μνημεία όπως π.χ. ο παλιός πετρόχτιστος δρόμος της Βολισσού και ο δρόμος από Φάγια Λιθί κ.α. ) και παλιών μονοπατιών, που συνδέουν χωριά και μνημεία μεταξύ τους (Ελληνόστρατα, διαδρομή από Νέα Μονή για Ανάβατο κ.α.).


Πετρόχτιστος δρόμος Βολισσού

☺ Εντυπωσιακά έρημα χωριά (Παλιά Ποταμιά, Κυδιάντα, Λαρδάτος, Καμίνι, Άγ. Γιάννης κ.α. ).

☺ Μοναχικοί όρμοι και θαλάσσια σπήλαια, στα οποία οδηγούν υπέροχες διαδρομές.

Η σπηλιά της φώκιας

☺ Θερμά Ιαματικά Λουτρά, παλιά Μεταλλεία γύρω από τα οποία αναπτύσσονται θαυμάσιες διαδρομές σε παρθένο φυσικό περιβάλλον.


Μαντροκαθισιό του Γέρω Μοραγλή

☺ Χλωρίδα και Πανίδα πλούσια, που περιλαμβάνει αρκετά σπάνια παγκοσμίως είδη (μαστιχοφόρος σκίνος, αυτοφυείς τουλίπες, ορχιδέες, οθωμανική οχιά κ.α. ).


Ορχιδέα

☺ Γεωλογικοί σχηματισμοί (Αμμωνίτες Κορακάρη, θυμιανούσικη πέτρα, σχιστόλιθοι Πελινναίου, Ασπροχώματα κ.α.), που μπορούν να αποτελέσουν πόλο έλξης για επισκέπτες, επιστήμονες και φοιτητές.


Μονοπάτι θυμιανούσικης πέτρας

☺ Άφθονα και καλά διατηρημένα ακόμα μνημεία υπαίθρου (κάστρα, μοναστήρια, βίγλες, πηγάδια, καμίνια, καλύβια, μάντρες, νερόμυλοι, ανεμόμυλοι, μελισσόκηποι κ.α.) που προσεγγίζονται επίσης με μονοπάτια.


Ταξιάρχης Μπαμπακάς

☺ Μύθοι, θρύλοι και παλιές ιστορίες που αναβιώνουν πεζοπορώντας π.χ. στα χνάρια του Δρίμακου ( αρχηγού των σκλάβων της Χίου), στην στράτα του Ανήλιου Βασιλιά ή στο μονοπάτι του Πέτικα.

Κλείνοντας θέλω να αναφέρω την αυξανόμενη σταδιακά διάθεση εθελοντικής προσφοράς φορέων και πολιτών για την συντήρηση των παλιών μονοπατιών.