Βία και σωματικές ή λεκτικές επιθέσεις αποτελούν μέρος της καθημερινότητας των περισσότερων μαθητών στα σχολεία όλης της χώρας.
Πρόκειται για ένα σχετικά νέο φαινόμενο, που πλήττει τη σχολική ζωή των παιδιών ηλικίας 12 έως 18 ετών.
Η χρήση βίας έχει ως βασικό σκοπό την...
πρόκληση πόνου και αναστάτωσης μεταξύ των μαθητών. Σύμφωνα με ειδικούς παιδοψυχολόγους και ψυχιάτρους, το 15% των μαθητών βιώνει συστηματικά τη βία στο σχολικό περιβάλλον. Οικονομικοί παράγοντες και δύσκολες οικογενειακές καταστάσεις ευθύνονται σχεδόν εξ ολοκλήρου για την εμφάνιση και εξάπλωση των περιστατικών στη σχολική κοινότητα.
Έρευνα του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών, που πραγματοποιήθηκε σε 101 σχολεία και 2.000 μαθητές με σκοπό τη χαρτογράφηση της ζωής των μαθητών στο Δήμο της Αθήνας, καταδεικνύει το μέγεθος του προβλήματος και τις εφιαλτικές διαστάσεις που λαμβάνει. Οι μαθητές δημοτικού είναι πιο επιρρεπείς στην κακοποίηση, σε σχέση με τους εφήβους.
Επίσης, το 11% των μαθητών γυμνασίου ομολογούν πράξεις βίας σε βάρος συμμαθητών τους και ένα 11% δηλώνει πως έχει υποστεί βία από άλλα παιδιά. Στις απειλές καταφεύγουν μαθητές όλων των τάξεων, σε ποσοστό 5%. Θεατής σε πράξεις βίας υπήρξε το 43% των μαθητών γυμνασίου και λυκείου. Αντίστοιχα, έρευνα της Γενικής Γραμματείας Νέας Γενιάς δείχνει ότι η βία σε όλες τις μορφές της εκδηλώνεται σε πάρα πολλά σχολεία. Το 60,1% των μαθητών δηλώνει ότι παρατηρεί παρόμοια φαινόμενα είτε στην τάξη του είτε γενικά στο σχολικό περιβάλλον.
Η ατιμωρησία φέρνεια βία
Η πιο διαδεδομένη μορφή βίας είναι η σωματική. Τα περισσότερα παιδιά δέχονται παθητικά τη βίαιη συμπεριφορά των συμμαθητών τους. Δεν αντιδρούν και κλείνονται στον εαυτό τους. Σταδιακά οδηγούνται σε κοινωνικό αποκλεισμό. «Αναμφίβολα, η κρίση στοχοποιεί τα παιδιά. Οι κοινωνικές αναταραχές που διαδραματίζονται στη χώρα μας τελευταία ηρωοποιούν τη βία. Η υπερπροβολή συγκεκριμένων μοντέλων επηρεάζει τα παιδιά. Όσο δεν υπάρχει τιμωρία, το φαινόμενο αποκτά εφιαλτικές διαστάσεις. Τα παιδιά νιώθουν πιο δυνατά με τη χρήση βίας», εξηγεί στο «Καρφί» η κ. Αλεξάνδρα Καππάτου, ειδική ψυχολόγος-παιδοψυχολόγος.
Μαθητές καθημερινά ταπεινώνονται, ξυλοκοπούνται και δέχονται προσβολές. Θύματα είναι συνήθως τα ήσυχα και αδύναμα παιδιά. Αυτά που δεν αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες. Μία άλλη κατηγορία μαθητών που αποτελούν υποψήφια θύματα είναι όσα αριστεύουν. Σίγουρα, τα παιδιά αντιδρούν σε καθετί διαφορετικό απ’ ό,τι έχουν συνηθίσει. Όσοι μαθητές διαφέρουν στο ντύσιμο, στο χρώμα ή είναι αλλοδαποί έχουν περισσότερες πιθανότητες να υποστούν το μένος και τις απειλές των συμμαθητών τους.
Ο...νόμος του νταή
Τα «νταηλίκια» πολλαπλασιάζονται διαρκώς τα τελευταία χρόνια. Έστω κι ένας μαθητής που παριστάνει τον νταή αρκεί για να παρασύρει όλη την παρέα του. «Είναι γεγονός ότι ο τσαμπουκάς και τα νταηλίκια δίνουν και παίρνουν. Οι νταήδες έχουν συνήθως φυσική δύναμη, ζηλεύουν και ανταγωνίζονται τα άλλα παιδιά. Πολλές φορές βιώνουν ένταση και καταπίεση στο σπίτι και το μεταφέρουν στο σχολείο. Τα ηλεκτρονικά παιχνίδια που εμπεριέχουν σκηνές βίας επηρεάζουν τους εφήβους σε μεγάλο βαθμό. Τα παιδιά φλερτάρουν με την επιθετικότητα και ανταποδίδουν την επίθεση», λέει χαρακτηριστικά η κ. Καππάτου. Τα παιδιά μέσω των ηλεκτρονικών παιχνιδιών εθίζονται στη βία και θεωρούν ότι αυτό που βλέπουν στις οθόνες των υπολογιστών τους μπορούν να το μεταφέρουν στην πραγματική ζωή.
Σιωπηλή αποδοχή
Οι ιστορίες που εκμυστηρεύεται στο «Καρφί» η κ. Καππάτου είναι άκρως σοκαριστικές και ενδεικτικές του μεγέθους του φαινομένου στη σχολική κοινότητα. «Πρόσφατα έλαβε χώρα σε σχολείο της Αθήνας ένα ακραίο περιστατικό, που με στενοχώρησε και με προβλημάτισε έντονα. Τέσσερις νταήδες της Β’ Γυμνασίου χτύπησαν ανελέητα ένα συμμαθητή τους. Εσωστρεφές, αγαπητό παιδί, αλλά όχι κοινωνικό. Γύρισε στην αίθουσα με μώλωπες, χτυπήματα στο κεφάλι και σκισμένα ρούχα. Ο καθηγητής ρωτούσε επίμονα τι συνέβη. Το παιδί δεν τόλμησε να μιλήσει. Οι νταήδες απεβλήθησαν μετά από κόπο. Η διεύθυνση δεν δεχόταν το περιστατικό. Απέφευγε για να μη λάβει προεκτάσεις. Τα ψυχικά τραύματα του παιδιού δεν επουλώνονται, δεν σβήνονται ποτέ. Το νταηλίκι στο σχολείο αφήνει αξεπέραστες πληγές. Πολλά παιδιά σιωπούν, δεν λένε τίποτα σε γονείς και δασκάλους, από φόβο μη γίνει η ζωή τους ακόμα χειρότερη», δηλώνει η κ. Καππάτου.
«Αγόρι Α’ Λυκείου πήγαινε σε ένα σχολείο στη γειτονιά του και ζήτησε από τους γονείς του να μεταφερθεί σε άλλο. Άλλαξε συμπεριφορά, απομονώθηκε και ήταν καταθλιπτικό. Ένα χρόνο αργότερα, αποκάλυψε στους γονείς του έπειτα από πίεση ότι στο πρώτο σχολείο τον βασάνιζαν, του έσκιζαν τα τετράδια, δεχόταν προσβλητικά σχόλια και ύβρεις. Ήταν άριστος μαθητής και δεν έδωσε ποτέ το παραμικρό δικαίωμα».
Οι νταήδες έχουν έλλειψη αντίληψης. Δεν πολυσκέφτονται. Το να κοροϊδεύεις σε καθημερινή βάση κάποιον είναι κακομεταχείριση. Τα πειράγματα δεν μπορεί να είναι πάντα αστεία. Κάτι που ξεκινάει ως πλάκα μπορεί να εξελιχθεί πολύ εύκολα σε σωματική βία ή λεκτική προσβολή. «Τα παρατσούκλια κλονίζουν την αυτοπεποίθηση του θύματος. Τις περισσότερες φορές κανείς δεν βοηθά, κανείς δεν μιλά. Οι μάρτυρες-θεατές αισθάνονται ανακούφιση που δεν βρίσκονται στη θέση του θύματος. Η σιωπηλή αποδοχή της πλειονότητας, όμως, δεν βοηθά. Αν στέκεσαι και απλώς κοιτάς, δεν δίνεις τη λύση», τονίζει η κ. Καππάτου.
Ο σωστός χειρισμός του γονέα
Τα σχολικά χρόνια είναι τα πιο ανέμελα, αλλά συνάμα και τα πιο δύσκολα. Οι νταήδες στα σχολεία πάντα υπήρχαν, αλλά τα τελευταία χρόνια τα περιστατικά οξύνονται. Αναδεικνύουν τη δυσλειτουργία του κοινωνικού μας συστήματος. Γιατί υπάρχει ένας νταής που φοβερίζει διαρκώς το παιδί στο σχολείο; Γιατί οι δάσκαλοι και οι γονείς δεν έκαναν τίποτα γι’ αυτό; Γιατί το παιδί δεν τόλμησε ποτέ να πει τίποτα σε κανέναν;
«Το παιδί-θύμα δυσκολεύεται στην ψυχοκοινωνική ανάπτυξη και την περαιτέρω εξέλιξή του. Όταν ο γονιός διαπιστώσει συμπτώματα άγχους, σχολικής άρνησης ή κατάθλιψης, πρέπει να έρθει πιο κοντά στο παιδί του. Να μάθει τι πραγματικά συμβαίνει. Μέσα από μια καλή σχέση μπορεί να λυθεί το πρόβλημα. Ο γονιός οφείλει να απενοχοποιεί το παιδί. Να φροντίζει να ενισχύσει την αυτοεκτίμησή του. Το παιδί τις περισσότερες φορές φοβάται ότι ο γονιός θα του επιρρίψει ευθύνες. Το αποτέλεσμα είναι να ανέχεται το νταηλίκι για χρόνια. Μέχρι που η κατάσταση φτάνει στο απροχώρητο. Πρέπει να εκπαιδεύσει το παιδί από την αρχή του πειράγματος, δείχνοντας στον νταή ότι δεν κολλάει ώστε να το αναχαιτίσει. Αντί να λέμε στα παιδιά μας μόνο να είναι άριστοι μαθητές, πρέπει να τα ενημερώσουμε για το σχολικό εκφοβισμό», σημειώνει η ειδική παιδοψυχολόγος.
Ο ρόλος του δασκάλου
Σύμφωνα με τους ειδικούς, καθοριστικής σημασίας είναι και ο ρόλος του δασκάλου. Ενώ έχουν τη διάθεση, δεν μπορούν να διαχειριστούν τέτοιου είδους φαινόμενα. Τις περισσότερες φορές δεν παίρνουν καν είδηση τι γίνεται. «Πρέπει να δημιουργείται θετικό κλίμα συνεργασίας μεταξύ μαθητή και καθηγητή. Τα μοντέλα συνεργασίας να ενισχυθούν περαιτέρω. Ειδικά τα παιδιά που παρουσιάζουν εσωστρέφεια να εντάσσονται σε ομάδες. Μόνο ο δάσκαλος μπορεί να προάγει και να επιβάλλει τα πρότυπα συμπεριφοράς. Το παράδειγμά τους είναι εξαιρετικά σημαντικό. Τα περισσότερα περιστατικά συμβαίνουν στα διαλείμματα. Για το λόγο αυτόν, οι εφημερεύοντες δάσκαλοι πρέπει να παρακολουθούν εξονυχιστικά τις κινήσεις των μαθητών. Ειδικά στις τουαλέτες, όπου κυριαρχούν τα προσωπικά βιντεάκια, εξευτελιστικά σκηνικά, κατέβασμα φούστας ή παντελονιού και σεξουαλικά πειράγματα. Στα σχολεία πρέπει να προσληφθούν ψυχολόγοι. Αποτελεί σημαντική απώλεια για το εκπαιδευτικό σύστημα. Κι αν προσληφθούν ορισμένοι μέσω ΕΣΠΑ, όπως αναμένεται, δεν θα λύσουν το πρόβλημα για ένα οκτάμηνο. Από την άλλη, βοήθεια χρειάζονται και οι νταήδες. Οι γονείς πρέπει να αναζητήσουν τα αίτια για τα οποία συμβαίνει αυτό. Πρέπει να διδάξουν τα παιδιά τους ότι η βία δεν αποτελεί λύση σε κανένα πρόβλημα. Αν υπάρχει κάποιο ενδοοικογενειακό ζήτημα, πρέπει να απευθυνθούν σε ειδικό. Τέτοιες συμπεριφορές πρέπει να τις διαχειρίζονται άμεσα. Διαφορετικά, είναι μη αναστρέψιμες», καταλήγει η κ. Καππάτου.
Πηγή: tokarfi.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου