Στο συνέδριο:«Η νησιωτικότητα ως ευκαιρία: Μια ολοκληρωμένη αναπτυξιακή πρόταση για τα νησιά την περίοδο 2014-2020»
Η Κοινωνική Οικονομία βασιζόμενη στην κοινωνική αλληλεγγύη και υπευθυνότητα, προασπίζεται την κοινωνική συνοχή, θέτει το άτομο πάνω από την οικονομία, στηρίζεται στις δημοκρατικές διαδικασίες διοίκησης και έχει ως κεντρικό στόχο όχι το κέρδος αλλά το κοινό όφελος, που παρέχεται στο κοινωνικό σύνολο.
Η κοινωνική επιχειρηματικότητα είναι...
ένας διαφορετικός τρόπος του επιχειρείν, που έχει γνώμονα το γενικό συμφέρον, την αειφόρο ανάπτυξη, την θετική κοινωνική επίπτωση και τη δημοκρατική λειτουργία.
Στην Ευρωπαϊκή Ένωση ο τομέας της κοινωνικής οικονομίας απασχολεί σήμερα πάνω από 11 εκατομμύρια εργαζόμενους, αντιπροσωπεύοντας το 6% της συνολικής απασχόλησης.
Στην Γαλλία, για παράδειγμα, η κοινωνική οικονομία αντιπροσωπεύει το 10% του ΑΕΠ και το 12% της απασχόλησης.
Στην Ισπανία υπάρχει μία από τις μεγαλύτερες κοινωνικές επιχειρήσεις στην Ευρώπη, η Mondragon Corporacion Cooperativa, που απασχολεί πάνω από 83.000 άτομα σε 256 εταιρείες και είχε κύκλο εργασιών άνω των 14 δισ. Ευρώ το 2011. Η επιχείρηση δραστηριοποιείται στον βιομηχανικό, χρηματοοικονομικό, εμπορικό εκπαιδευτικό τομέα έχοντας ακόμα και δικό της Πανεπιστήμιο με πάνω από 4.000 φοιτητές. Όλα αυτά ξεκινώντας το 1956 με την παραγωγή θερμαντικών σωμάτων παραφίνης σε ένα μικρό εργαστήριο.
Στην παρούσα χρονική περίοδο, κατά την οποία η ελληνική κοινωνία πλήττεται έντονα από την οικονομική κρίση καταγράφονται ιδιαίτερα υψηλά ποσοστά ανεργίας, στις ευάλωτες κοινωνικά ομάδες πληθυσμού και τις τοπικές αγορές εργασίας όπως οι νησιωτικές.
Στα υψηλά ποσοστά ανεργίας, σημαντικές λύσεις μπορεί να δώσει ο Τομέας της Κοινωνικής Οικονομίας και η Κοινωνική επιχειρηματικότητα τόσο μέσα από δημιουργία θέσεων εργασίας, όσο και μέσα από την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής που απειλείται, ως απόρροια του δυσμενούς οικονομικού περιβάλλοντος.
Εστιάζοντας ιδιαίτερα στις νησιωτικές περιοχές της χώρας μας, είναι ορατό το «εν δυνάμει ταίριασμα» των χαρακτηριστικών της κοινωνικής οικονομίας και επιχειρηματικότητας με εκείνα της «νησιωτικότητας» και των τοπικών οικονομιών.
Τα χαρακτηριστικά της «νησιωτικότητας» όπως:
1. το μικρό μέγεθος (που συνεπάγεται και μικρή διαθεσιμότητα φυσικών πόρων) και ο μικρός πληθυσμός (μικρή αγορά),
2. η γεωγραφική απομόνωση και η περιφερειακότητα καθώς και
3. το μοναδικό αλλά εύθραυστο φυσικό και πολιτιστικό περιβάλλον
μπορούν να αξιοποιηθούν ως ποιοτικά στοιχεία και συγκριτικά πλεονεκτήματα ανταγωνιστικών δράσεων της Κοινωνικής Οικονομίας και της Κοινωνικής Επιχειρηματικότητας.
Δεδομένου ότι η Κοινωνική Επιχειρηματικότητα δεν στοχεύει να σταθεί απέναντι στις οικονομίες μεγάλης κλίμακας, συγκέντρωσης και υψηλής προσπελασιμότητας, που διαθέτουν οι ηπειρωτικές περιοχές, επιδιώκει να εξυπηρετήσει, μέσα από την ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας, επιτακτικές κοινωνικές ανάγκες, καθώς λειτουργεί με γνώμονα τον άνθρωπο, για την τοπική ανάπτυξη.
Ισχυρά στοιχεία των νησιών, μπορούν να θεωρηθούν :
- η ποιότητα της ζωής
- η ποιότητα των φυσικών και πολιτιστικών πόρων τους,
- η υψηλή πυκνότητα του φυσικού και πολιτιστικού κεφαλαίου,
- η ισχυρή πολιτιστική ταυτότητα, σε συνδυασμό με
- τον χαμηλό φυσικό κατακερματισμό από ανθρωπογενείς χρήσεις.
Τα ισχυρά αυτά στοιχεία των νησιών και η προώθησή τους, δυνητικά, αποτελούν κατ’ εξοχήν πεδία ανάπτυξης της Κοινωνικής Επιχειρηματικότητας, με ανταγωνιστικό πλεονέκτημα τόσο την ποιότητα των προϊόντων όσο και των υπηρεσιών που αυτή παράγει.
Ως αδύναμο στοιχείο των νησιών στο εν λόγω θέμα, φαίνεται να είναι η ατελής οργάνωση της αγοράς μέσα από καινοτόμους τρόπους, όπως η χρήση των τεχνολογιών.
Στο σημείο αυτό προκύπτει η αναγκαιότητα συγκρότησης υποστηρικτικών μηχανισμών της κοινωνικής οικονομίας και της κοινωνικής επιχειρηματικότητας, οι οποίοι θα είναι προσαρμοσμένοι στις τοπικές ανάγκες της κάθε περιοχής, για να σταθεί στο πλάι των πολιτών βοηθώντας τους να αξιοποιήσουν, ό,τι πιο καινοτόμο και λειτουργικό υπάρχει.
Προς την κατεύθυνση αυτή, το υπουργείο Εργασίας προωθεί καίριες θεσμικές παρεμβάσεις για τη διευθέτηση ζητημάτων όπως η διαμόρφωση των κριτηρίων και της διαδικασίας σύναψης των Δημόσιων Συμβάσεων Κοινωνικής Αναφοράς.
Όμως, καθώς αυτές οι παρεμβάσεις αποτελούν τμήμα και μόνο μιας ευρύτερης στρατηγικής, θα ήθελα να σας παρουσιάσω με συντομία το στρατηγικό στόχο μας και την τρέχουσα κατάσταση του θεσμού της Κοινωνικής Οικονομίας στη χώρα μας:
Ο στρατηγικός στόχος του Υπουργείου Εργασίας, για την κοινωνική οικονομία και επιχειρηματικότητα, είναι:
να συνεισφέρει στην διατηρήσιμη οικονομική Ανάπτυξη σε τοπικό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο ενδυναμώνοντας ταυτόχρονα την κοινωνική συνοχή.
Με τη ψήφιση, λοιπόν, του Ν. 4019/2011 για την «Κοινωνική Οικονομία και Κοινωνική Επιχειρηματικότητα» θεσμοθετήθηκε η Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση (Κοιν.Σ.Επ.) παρέχοντας νέες ευκαιρίες για την κοινωνική διεύρυνση της επιχειρηματικής πρωτοβουλίας με την δημιουργία «κοινωνικά προσανατολισμένης επιχειρηματικότητας», αυξάνοντας ταυτόχρονα τις δυνατότητες απασχόλησης για άτομα που προέρχονται από τις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού.
Με τον ίδιο νόμο και ειδικότερα με το άρθρο 14 συστάθηκε το Τμήμα Μητρώου Κοινωνικής Οικονομίας στη Διεύθυνση Κοινωνικής Προστασίας του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης.
Επίσης, με την Υ.Α 2.2250/οικ.4.105 (ΦΕΚ 221/2012) καθορίστηκε η τήρηση και η λειτουργία του Γενικού Μητρώου Κοινωνικής Οικονομίας στο Υπουργείο Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας. Έχει ξεκινήσει η χειρόγραφη λειτουργία του Μητρώου και ήδη εγγράφονται κοινωνικές επιχειρήσεις.
Παράλληλα, βρίσκεται σε διαδικασία υλοποίησης η δημιουργία του ηλεκτρονικού Μητρώου η πλήρης λειτουργία του οποία αναμένεται μέχρι το τέλος του 2012. Έτσι ουσιαστικά έχει ολοκληρωθεί το απαιτούμενο θεσμικό πλαίσιο και έχει ανοίξει ο δρόμος για την έναρξη λειτουργίας Κοινωνικών Επιχειρήσεων.
Ακολούθως, και στο πλαίσιο ενός μακρόπνοου σχεδιασμού, καταρτίστηκε ένα Στρατηγικό Σχέδιο με σκοπό την άμεση ενεργοποίηση του Οικοσυστήματος της Κοινωνικής Οικονομίας και Επιχειρηματικότητας, έτσι ώστε να δημιουργηθεί ένα ευνοϊκό περιβάλλον για την ανάπτυξη των Κοιν.Σ.Επ.
Το Στρατηγικό Σχέδιο έχει τρεις Άξονες δράσης, εκ των οποίων:
- ο πρώτος άξονας αφορά στην υποστήριξη του τομέα της κοινωνικής οικονομίας με την δημιουργία Κεντρικού και Περιφερειακών Μηχανισμών υποστήριξης προσαρμοσμένων στις τοπικές ανάγκες, καθώς και με θεσμικές παρεμβάσεις,
- ο δεύτερος άξονας στην οικονομική υποστήριξη με επιχορηγήσεις για την έναρξη δραστηριότητας των Κοιν.Σ.Επ. και
- ο τρίτος άξονας με τα Χρηματοδοτικά εργαλεία για την ενίσχυση και επέκταση τους.
Για την παρακολούθηση και προσαρμογή στις τρέχουσες απαιτήσεις της παραπάνω στρατηγικής, συστήθηκε σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την Task Force GR, η Τεχνική Επιτροπή Καθοδήγησης (Steering Technical Committee) για την Κοινωνική Οικονομία καθώς και δύο Υποεπιτροπές αυτής, η μία υπεύθυνη για τις επιχορηγήσεις και η δεύτερη για τα χρηματοδοτικά εργαλεία προς της Κοιν.Σ.Επ.
Η Τεχνική Επιτροπή Καθοδήγησης αποτελείται από στελέχη της Ελληνικής Δημόσιας Διοίκησης, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και Έλληνες και ξένους εμπειρογνώμονες και υποστηρίζεται διοικητικά και επιστημονικά από την καθ’ ύλην αρμόδια, Ειδική Υπηρεσία Κοινωνικής Ένταξης και Κοινωνικής Οικονομίας (ΕΥΚΕΚΟ).
Η προσπάθεια αυτή αποσκοπεί στο να έχουμε άμεσα, ένα πρόγραμμα ενίσχυσης των Κοινωνικών Συνεταιριστικών Επιχειρήσεων (Κοιν.Σ.Επ.) με κεφάλαιο εκκίνησης το οποίο θα είναι συνδεδεμένο με κριτήρια βιωσιμότητας του επιχειρησιακού σχεδίου καθώς και με τις δημιουργούμενες θέσεις απασχόλησης.
Παράλληλα, σχεδιάζουμε πρόγραμμα υποστήριξης των Κοιν.Σ.Επ. στα πρώτα τους βήματα, το οποίο θα παρέχει τις απαραίτητες υπηρεσίες για να μπορούν να εστιαστούν οι επιχειρήσεις στην κύρια λειτουργία τους. Οι υπηρεσίες που θα παρέχονται θα είναι αυτές που παρέχει μια θερμοκοιτίδα επιχειρηματικότητας, δηλαδή ένα κοινό χώρο γραφείων, λογιστική και νομική υποστήριξη και θα συνδυάζονται με την απαραίτητη και εξειδικευμένη συμβουλευτικής υποστήριξη σε θέματα κοινωνικής επιχειρηματικότητας.
Η διοικητική, διοικητική και οργανωτική αυτή εργασία, που μόλις περιέγραψα, είναι ενδεικτική της σπουδαιότητας αλλά και της κρισιμότητας της κοινωνικής οικονομίας και της επιχειρηματικής της έκφρασης μέσα από τις ΚΟΙΝΣΕΠ, για την προσπάθεια ανάκαμψης που καταβάλλει η χώρας μας.
Ειδικότερα για τα νησιά μας, πιστεύουμε ότι αποτελούν προνομιακό χώρο και περιβάλλον ανάπτυξης της κοινωνικής επιχειρηματικότητας.
Η πεποίθηση αυτή στηρίζεται:
- όχι μόνο στα ιδιαίτερα γεωγραφικά, πολιτιστικά και οικονομικά χαρακτηριστικά τους,
- όχι μόνο στην παρούσα και ζωντανή παράδοση του «κοινοτικού-κοινωφελούς» έργου
- αλλά και στο τοπικό παραγωγικό δυναμικό, ιδιαίτερα των νέων, που με καινοτομική διάθεση, με σεβασμό στο περιβάλλον και στον άνθρωπο, μπορεί να πετύχει εξαιρετικά αποτελέσματα.
Με το βλέμμα στραμμένο στην ενίσχυση της απασχόλησης, της επιχειρηματικότητας και της κοινωνικής συνοχής, η Γενική Γραμματεία Διαχείρισης Κοινοτικών Πόρων του Υπουργείου Εργασίας, υποστηρίζει την κοινωνική επιχειρηματικότητα αλλά και κάθε πρόταση που θα συμβάλλει στη βελτίωση του πλαισίου λειτουργίας και της αποτελεσματικότητας των παρεμβάσεων της κοινωνικής οικονομίας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου